Klimat Europy

Klimat Europy

Klimat w Europie jest łagodniejszy niż klimaty innych obszarów położonych na tej samej szer. Geograficznej. Największą różnicę widać tutaj w zimie, z powodu ciepłych prądów morskich opływających Europę od zachodu. Dzięki nim na norweskich Lofotach istnieje największa na świecie anomalia termiczna, której wartość dochodzi do +25°C.

Drugą przyczyną łagodnego klimatu jest przewaga wiatrów zachodnich, co w połączeniu z równoleżnikowy układem najważniejszych łańcuchów górskich, powoduje, iż ciepłe masy powietrza znad Oceanu Atlantyckiego docierają głęboko na wschód kontynentu.

Prawie cała Europa znajduje się strefie klimatów umiarkowanych. W północno-wschodniej części kontynentu ma on charakter chłodny, a w pozostałej – ciepły (morski, kontynentalny i przejściowy). Południowe pojedyncze części Europy (półwyspy: Iberyjski, Apeniński i Bałkański oraz wyspy Morza Śródziemnego) znajdują się w strefie klimatów podzwrotnikowych (morskich, a w Bułgarii i środkowej Hiszpanii - kontynentalnych). Od klimatów umiarkowanych oddzielają je pasma górskie: Pireneje, Alpy i Bałkan.

W północnych krańcach Europy (północna Islandia, Svalbard i północno-zachodnia Rosja) panuje klimat okołobiegunowy (subpolarny).
Niezależnie od położenia wysokie oraz średnie góry posiadają własne, odmienne od nizinnych typy klimatyczne, zaliczane do klimatów górskich.

Roczne wahania temperatur największe są na wschodzie Europy. W środkowej części europejskiej Rosja różnice skrajnych temperatur w ciągu roku przekraczać mogą 70°C (w Twerze najwyższa zanotowana temperatura to +37°C, zaś najniższa –50°C). Najmniejsze wahania temperatur występują na krańcach północno - zachodnich i średnio wynoszą kilkanaście, do nieco ponad 20 stopni.

Poziom opadów w Europie jest różny. Na znacznej część kontynentu rocznie notuje się 500-800 mm opadów. Wielkość ta ma znacznie wyższą wartość na terenach górskich (zwłaszcza po zachodniej stronie stoków), gdzie przekracza ona 2.000 mm na rok. Duże nasilenie opadów występuje też na wybrzeżach. Najmniej opadów (poniżej 500 mm) występuje na krańcach północno- i południowo-wschodnich, zaś na wybrzeżu Morza Kaspijskiego jest nawet mniej niż 250 mm.

Zalety i wady promieniotwórczości

Zalety i wady promieniotwórczości

                Zanim opisze się blaski i cienie promieniotwórczości, trzeba przedstawić – co to jest promieniotwórczość. Promieniotwórczość nazywana jest pierwotnie radioaktywnością. Głównie wiąże się one z Polską noblistką – Marią Curie-Skłodowską, która otrzymała nagrodę za odkrycie Radu. Był to pierwszy pierwiastek od którego powstał nowy dział chemii.

                Z promieniowaniem spotykamy się na co dzień praktycznie cały czas poprzez zjawisko zwane promieniowanie naturalne. Występuje ono w glebie, skałach, powietrzu i wodzie, a mierzy się ono w skali Bekerela. Jednak nie jest to, to promieniowanie, które ma na nas większe znaczenie.

                Masę zalet i garstkę wad posiada promieniotwórczość czyli emisja cząstek alfa, beta lub gamma. Głównie wytykanymi wadami radioaktywności jest szkodliwość na organizm człowieka (przy dużych dawkach), koszty (w przypadku budowy elektrowni), skażenie środowiska, szczególnie jako broń jądrowa, która oprócz ogromnej fali uderzeniowej, wielkiej sile rażenia, również wytwarza ogromne kataklizmy jak opady promieniotwórcze, które postały w Czarnobylu.

                To właśnie w Czarnobylu po wybuchu reaktora numer 4 powstała wielka promieniotwórcza chmura, która przesunęła się przez Białoruś, Litwę czy Estonię. W Estonii wskaźniki promieniowania pokazały 100 razy większe promieniowanie w wodzie z opadów. Tysiące osób zginęło, dziesiątki tysięcy miało wielkie problemy popromieniotwórcze, natomiast sama promieniotwórczość nadal żeruje na sarkofagu, który otacza reaktor i niszczy go od środka (plan budowy nowego powstał 5lat po wybuchu, natomiast do dzisiaj nawet nie zaczęto prac). Było to jedno z wydarzeń, które spowodowało tymczasowy zastój na całym świecie w zastosowaniu elektrowni atomowych.

                 Nie można natomiast zapominać o zaletach promieniotwórczości.  Można wymienić tutaj zastosowanie promieniowania do terapii nowotworowej, tworzenie elektrowni jądrowych, które dostarczają bardzo dużo energii z małej ilości związku. Za pomocą radioizotopu można sprawdzić ścieralność opon samochodowych, czy za pomocą trytanu – śledzić wędrówkę wód podziemnych. Dzięki promieniowania powstały mikrofalówki wykorzystujące mikrofale do podgrzewania posiłków, również żywność może być konserwowana poprzez napromieniowanie małą ilością danych wiązek. Popularny również zastosowaniem są promienie rentgena służące do prześwietlenia człowieka w razie problemów np. zdrowotnych. Najciekawszym zastosowaniem może być użycie promieniotwórczość do wykrywania dymu.

                Podsumowując promieniotwórczość niesie ze sobą bardzo dużo zalet, ale niestety przez nieodpowiednie wykorzystanie może przynieść ze sobą bardzo duże szkody.

Źródła:  Kazimierz Szarski  „Zminiaturyzowane ładunki jądrowe”, Ryszard Szepke „1000słów o atomie i technice jądrowej”, Wikipedia.org, sciaga.pl, chemia.viii-lo.krakow.pl